35 năm và những giấc mơ riêng, chung

Lê Kiên Thành - con trai thứ 5 trong gia đình cố TBT Lê Duẩn.

1. “Gần trưa 30/4/1975, hay tin ta đã chiếm Dinh Độc Lập. Quên phắt cả sự tồn tại của phương tiện thông tin, như một người cổ sơ, tôi hấp tấp ra Viện phóng nhanh xe máy về nhà và lao thẳng vào phòng ba tôi.

Quân Giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975

Ở đây, một mình ba tôi đang ngồi lặng lẽ… Vẫn lặng lẽ, Người ngước mắt cười với tôi, rồi nước mắt bỗng trào ra từ đôi mắt thân thiết luôn ngời sáng trong tôi. Tôi đăm đăm nhìn đôi dòng nước mắt chảy dài trên nụ cười mãn nguyện của ba… Đã lặng lẽ, căn phòng lại càng lặng lẽ hơn. Đột nhiên, tôi thấy thời gian như ngưng lại và ánh sáng trong căn phòng cũng không còn là thứ ánh sáng thông thường của trời đất nữa.

Thật lạ lùng những cảm giác mà sự ngưng đọng này đã đem tới, nó trong suốt, tinh khiết và quá đỗi tuyệt vời, nó chưa bao giờ xuất hiện trong tôi và cũng không một lần trở lại… Trong cảm giác này, tôi thấy, dường như mình đủ sức để hiểu thấu cả nụ cười, đôi dòng nước mắt, cả thứ ánh sáng linh thiêng kỳ diệu của niềm hạnh phúc tột cùng đã từ ba tôi tràn khắp căn phòng...”

Chị tôi, TS Lê Thị Muội đã vẽ bức ký họa sinh động và chân thực hình ảnh của người cha - cố Tổng bí thư Lê Duẩn, người chịu trách nhiệm cuối cùng và cao nhất về chiến dịch Mùa xuân năm 75 lịch sử Ký ức về ngày 30/4/1975 - trong thời khắc quan trọng và thiêng liêng. Hơn ai hết, những người thân của ba hiểu rằng, đó là thời điểm hạnh phúc nhất của ông vì cuối cùng ông và đồng chí, đồng bào của mình cũng đã thực hiện được lời thề: Hoàn thành Cách mạng giải phóng miền Nam.

Đó là lời thề của một thế hệ, một dân tộc. Và trong suốt 20 năm trước đó, ông đã sống vì lời thề ấy.

Vì lời thề ấy, ba tôi đã có những việc làm thể hiện đến cùng cá tính quyết đoán và mạnh mẽ trong những thời điểm cam go mà một chính khách cần phải có, quên cả sự được mất của cá nhân...

Nhớ đến thời khắc 30/4/1975, tôi lại nhớ đến nỗi ám ảnh về lời mong ước của má từ chiến trường miền Nam: “Giá mà lúc này chạm tay vào các con một lần, tôi có thể đánh giặc thêm được 10 năm nữa...”. 

Thế hệ ba má tôi đã thực hiện được giấc mơ của mình bởi họ biết biến hiện thực giấc mơ. Và họ biết cách hành động đúng để thực hiện giấc mơ đẹp đó. 

2. Đến bây giờ, câu hỏi vì sao Việt Nam thắng Mỹ vẫn là điều kỳ diệu, khó giải thích, ngay cả với người Mỹ.

Có một quy luật bất biến trong chiến tranh, vật chất thắng vật chất. Napoleon cũng từng nói: “Chúa chỉ đứng về phía kẻ mạnh”. Nếu tính vật chất, người VN không bao giờ thắng Mỹ. Nhưng Việt Nam đã tạo được thứ vật chất hơn Mỹ.

Mỹ có máy bay trực thăng, hơn Việt Nam về vận tốc. Nhưng chúng ta lại có thứ vận tốc vô cùng lớn. Đó là sự có mặt của đội quân NHÂN DÂN ở khắp mọi nơi. 

Khi biết huy động con người, chúng ta huy động nhanh hơn cả trực thăng hiện đại của Mỹ… Thời điểm năm 1972, trên thế giới, chưa có nước nào bắn rơi B52- biểu tượng của sức mạnh vật chất thực sự. Nhưng người Mỹ ngỡ ngàng, bởi trong 12 ngày đêm, họ mất hơn 36 máy bay/200 chiếc. 

Hiện thực hóa giấc mơ vật chất không phải là chuyện xa vời. Nhưng...

Có thể lý giải điều này bằng lòng yêu nước. Nếu tình yêu nước đã biến thành tâm thức, hàng ngày, hàng giờ nghĩ về một điều duy nhất: Việt Nam phải thắng Mỹ, chúng ta sẽ nghĩ ra cách bắn rơi B52. Và chúng ta đã phát hiện ra: chỗ nào nhiễu nhất, chỗ đó có B52 và dùng rađa pháo cao xạ, điều khiển tên lửa qua điện thoại và đã bắn được máy bay... 

Ngày 30/4/1975 là chiến thắng tất yếu của những người CỘNG SẢN như ba, mẹ tôi đã coi lòng yêu nước là lẽ sống; như ba tôi từng nói “Mở mắt ra thấy đất nước, nhắm mắt lại cũng thấy đất nước”. HỌ (Đảng cộng sản Việt Nam) đã chiến thắng bởi trong suốt 20 năm của một cuộc chiến, với lý tưởng yêu nước của mình, đã quy tụ được những con người tinh hoa nhất của dân tộc. 

Và quan trọng hơn, họ đã tìm được sự đồng thuận cao nhất trong tư tưởng. “Đồng thuận” không đơn thuần là phải cùng nhau chung một ý kiến mà là cùng nhau yêu đất nước này. 

3. Sự thống nhất đất nước sau ngày 30/4/1975 đem tới sức mạnh mới cho huyết mạch quốc gia, một sức mạnh tự thân, tự nhiên không phụ thuộc vào ý chí một cá nhân nào. Một quốc gia thống nhất là điều kiện cần đầu tiên để trở nên hùng mạnh.

Sau năm 1975, thế hệ chúng tôi nhanh chóng bước qua những khó khăn của thời hậu chiến; nhiều người trong chấp nhận bước qua nhiều ngã rẽ để vươn vai trong thời đổi mới.

Sau 35 năm, nhiều gia đình nhanh chóng lần lượt thực hiện từng giấc mơ về vật chất. Thay xe đạp bằng xe máy, ôtô; thay nhà căn hộ bao cấp bằng chung cư cao cấp rồi tiến lên biệt thự... 

35 năm, chúng ta lần lượt chứng kiến những bãi rau muống ở Thành Công, Láng Hạ (Hà Nội) thành cao ốc; bãi sình lầy ở nam Sài Gòn thành khu Phú Mỹ Hưng đẹp đẽ, sang trọng. 

35 năm, đôi lúc tôi có cảm giác thời gian đi như chạy, nhanh hơn cả trăm năm, ngàn năm với hình những con đường cao tốc nối vùng miền, tỉnh lỵ những cây cầu bắc qua những con sông lần lượt hoàn tất... 

Thì hiển nhiên, hiện thực hóa giấc mơ vật chất không phải là chuyện xa vời. Nhưng... 

Và tôi đã từng đến nhiều vùng quê nghèo, đã từng chứng kiến cảnh hai chị em xin đi học 2 buổi khác nhau vì chỉ có một cái quần lành. Tôi trao học bổng 100.000 đồng cho một em, họ bảo nên chia ra để nhiều em được. 50.000 đồng, với không ít người chỉ là một ly cà phê sáng, với họ, là phần ăn cả một tháng. 

Không ai có thể đòi hỏi sự công bằng tuyệt đối nhưng lương của một Tổng giám đốc DN Nhà nước có thể gấp 100 lần so với lương của một Đại úy biển đảo là điều khó thể chấp nhận. Có thể có nhiều người cho là cũ kỹ nhưng tôi vẫn không quên lý tưởng của những người cộng sản thủa ban đầu là xây dựng một nhà nước mà trong đó sự công bằng là nền tảng. 

Nhà thơ Việt Phương từng viết: “Cứ đêm đêm ta tự kết nạp mình vào Đảng”. (Có nghĩa là: Mỗi ngày những Đảng viên tự kết nạp lại mình vào Đảng. Đấy mới là người Đảng viên đích thực). 

Nếu một khi nhìn thấy sự bất công, đau khổ mà không còn thấy cảm giác gì thì có lẽ, lúc đó anh không còn là người cộng sản. Con người yếu nhất khi họ nghĩ về bản thân nhiều nhất; khi họ lơi lỏng nghĩ về đất nước, dù chỉ trong vài phút. Hiển nhiên, khi đó chất cộng sản trong con người đó tồn tại ít nhất. 

Từng con người yếu sẽ không làm nên sự hùng mạnh của một dân tộc để dân tộc đó “sánh vai với các cường quốc năm châu” dù rằng chúng ta đã có nhà cao, đường đẹp....